Jan van Nassau kazerne

Bijna 100 jaar lang werden er in Harderwijk bij het Koloniaal Werfdepot soldaten voor Nederlands-Indië opgeleid. Toen het depot in 1909 sloot, betekende dit het wegvallen van inkomsten voor de plaatselijke handel en neringdoenden en als compensatie kreeg Harderwijk een Nederlands garnizoen. Om dit te huisvesten werd de Jan van Nassaukazerne gebouwd en in 1913 opgeleverd. De kazerne zou een tijd lang door het leven gaan als de Nieuwe Kazerne om hem te onderscheiden van een oudere kazerne in de binnenstad van Harderwijk.

Het was voor die tijd een moderne kazerne met ondermeer centrale verwarming. Aanvankelijk bedoeld voor één infanteriebataljon, doch al snel werden dit er twee. Met een beetje inschikken en de bouw van een 'half' legeringsgebouw lukte dit. Uiteindelijk bestond de kazerne uit een hoofdgebouw, legeringsgebouwen, manége met voertuigloods, keukengebouwen en een badhuis. Ook waren er twee buitenprivaten voor gebruik overdag.

De eerste bewoner was het 20e Regiment Infanterie (RI). Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog verliet deze de kazerne om hun oorlogslocatie in te nemen. Ten gevolge van de nederlaag op hun eigen grondgebied, werd de kazerne eind 1914 tot berstens toe gevuld met gevluchte Belgische soldaten, die later weer doortrokken naar een andere opvang. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog, in het begin van 1919 keerde 20 RI terug naar Harderwijk. Het regiment zou hier gedurende 20 jaar tot de mobilisatie van 1939 te blijven.

Tijdens de bezettingsjaren werd de Jan van Nassaukazerne, evenals vele andere Nederlandse kazernes door de Duitsers gebruikt.

De Jan van Nassaukazerne was al in de jaren '70 kandidaat voor afstoting en aan het onderhoud gebeurde er alleen het hoogst noodzakelijke. Dienstplichtig militairen uitten veelvuldig hun ongenoegen. Buiten het badhuis uit 1913 was er maar één gebouw met douches en de eetzaal, uiteraard de vreetschuur genoemd, zat in de voormalige manége. Omdat afstoting toen niet doorging werd er toch een moderniseringsplan uitgevoerd.

In 1993 besloot de minister van Defensie tot sluiting van het complex, alleen Kranenburg Noord bleef na protesten uit de Harderwijkse samenleving open. Harderwijk was ten gevolge van de haast gelijktijdige sluiting van de eveneens op hun grondgebied liggende WGF-kazerne garnizoensstad af. In 1994 werd een deel van de Jan van Nassaukazerne voor de opvang van asielzoekers gebruikt tot in 1996. Toen viel definitief het doek, Defensie stootte de kazerne af die daarna een woonbestemming kreeg. Kranenburg-Zuid werd in 1996 gesloopt ten bate van woningbouw.